اغلب والدین بدون اینکه بدانند در تربیت فرزندان خود مرتکب اشتباهاتی میشوند. این اشتباهات نقش مهمی در شکلگیری شخصیت کودکان دارند. سه اشتباه رایج تربیتی که والدین در ارتباط با فرزندانشان مرتکب میشوند :
۱. والدین همهچیز را برای بچهها فراهم میکنند و از آنها هیچ انتظاری ندارند.
براساس نظرسنجیهای انجامشده در میان والدین آمریکایی، چیزی حدود دوسوم آنها احساس میکنند که کودکان خود را لوس بار آورده اند.
در بیشتر خانهها، روال معمول این است که بزرگترها کار میکنند و تقریبا تهیهٔ تمام مایحتاج روزانه برعهده آنها است؛ و در سوی دیگر بچهها فقط مصرفکنندهاند. نتیجهٔ این روال کودکانی خودبین و بیملاحظه است.
از همان سنین پایین وظایفی را برای بچهها درنظر بگیریم؛ وظایفی متناسب با سنشان. هدف این است که کمکحال افراد خانواده باشند. بچهها باید آگاه شوند که در پیشبرد اهداف خانواده نقش دارند، باید احساس کنند که کمکهایشان اثربخش است.
۲. والدین فقط دوست بچهها هستند و در نشان دادن رفتار مقتدرانه ضعف دارند.
بیشتر والدین تمایلی به نشان دادن سختگیری در قبال بچهها ندارند. آنان ترجیح میدهند با بچهها رفتاری دوستانه داشته باشند، مهربان باشند و رویکرد مقتدرانه را نمیپسندند. «نه گفتن» به بچهها برای آنان دشوار است و اگر بخواهند گاهی کودک را مجاب کنند که از آنها حرفشنوی داشته باشند، به مشکل برمیخورند.
در طرف مقابل، والدینی قرار میگیرند که درک بهتری از تربیت کودک پیدا کردهاند. آنها میدانند که تا زمانی که بچهها به جایی برسند، صاحباختیار هستند. بچهها هم ملزم هستند از آنها حرفشنوی داشته و به آنها احترام بگذارند.
۳. والدین نمیتوانند ارزشهای خودشان را در خانه حاکم کنند و شخصیت بچهها بیشتر با تأثیر از محیط بیرون شکل میگیرد.
مهمترین عامل در شکلگیری شخصیت افراد، فرهنگ است. اگر بخواهیم کودک ما مهربان، مؤدب و باشخصیت باشد، نمیتوانیم به فرهنگسازی جوامع امروزی تکیه کنیم.
شبکههای مجازی، دیدگاههای مادیگرایانه و تأکید بیش ازاندازه بر مسائل جنسی از جمله شاخصههای فعالیتهای مثلا فرهنگی (!) دنیای امروز ماست. اگر از بچهها غافل شویم، در معرض این پیامهای منفی الگوهای نامناسبی پیدا میکنند. و همین الگوها نقشی بنیادین در شکلگیری ارزشها و شخصیت آنها دارند.
غافل شدن از بچهها میتواند بیش از آنچه فکر میکنیم، در شکلگیری شخصیتشان اثر منفی داشته باشد. ما مسئولیتِ آوردن انسانی دیگر به این دنیا را پذیرفتهایم؛ پس باید هوشیار و آگاه باشیم تا بچهها بتوانند در آینده برای خودشان و دنیا مفید و تأثیرگذار باشند.